Šta je tlo? Ova riječ ima više od jednog značenja. Najčešće se nalazi u značenju "plodnog sloja". Rječnici i biološki priručnici objašnjavaju taj termin detaljnije.
Tlo, prema naučnoj definiciji, je najviši sloj zemljine litosfere. Njegove glavne karakteristike: plodnost, heterogenost, otvorenost, četverofazni.
Razmotrimo svaki koncept posebno. Plodnost znači da je tlo sloj pogodan za uzgoj poljoprivrednih biljaka i usjeva. Nastao kao rezultat vitalne aktivnosti raznih organizama i vremenskih uticaja, sloj je bogat hranljivim materijama, a njegovu osnovu čine humus - živa organska jedinjenja ili njihovi ostaci koji su prisutni u tlu, ali ih nema u živim organizmima.
Šta je tlo u smislu heterogenosti? To znači da je plodni sloj heterogen sistem, čije su homogene faze odvojene jedna od druge. Dakle, tlo se sastoji od četirifaze: čvrsta, tečna, gasovita i mikroorganizmi.
Čvrsta faza uključuje minerale, organske materije, razne inkluzije, tj. ukupnost čvrstih materija koje čine plodni sloj.
Tečna faza - voda, koja može biti u plodnom sloju u slobodnom ili vezanom stanju.
Gasoviti se sastoje od gasova: kiseonik koji dolazi iz atmosfere, kompleksna jedinjenja azota, metana, čistog vodonika. Nastaju kao rezultat fermentacije, disanja, propadanja, itd.
Proučavanjem tla, naučnici mogu analizirati ne samo sloj u cjelini, već i svaku od njegovih sastavnih faza. Zato je potpuni odgovor na pitanje šta je tlo tako dugačak. Osim toga, tlo se ponekad smatra barijerom ili membranom koja istovremeno razdvaja i reguliše interakciju atmosfere, bio- i hidrosfere.
Odgovara na pitanje šta je tlo na nešto drugačiji način, GOST 27593-88. Kaže da je tlo prirodno tijelo, nezavisno, organo-mineralno, prirodno-istorijsko, nastalo kombinacijom faktora:
- man-made;
- abiotic;
- biotic.
Tlo, nastavlja definiciju GOST-a, ima svoja svojstva (morfološka i genetska). Odlikuje se određenim svojstvima koja su odgovorna za stvaranje uslova za razvoj biljaka, sastoji se od vode, vazduha, mineralnih čestica i organskih ostataka.
Vrsta i priroda tlazavise od klime, flore i faune, porekla, mikroorganizama koji naseljavaju plodni sloj. Zadatak korištenja zemljišta je očuvanje i održavanje plodnosti, adekvatno korištenjem mogućnosti sloja.
Kada se koristi prečesto, tlo se iscrpljuje, kada se prekomjerno gnoji, postaje gotovo otrovno. U nedostatku vlage, tla mogu postati pusta, a uz pretjerano zalijevanje mogu se pretvoriti u jaruge. Ponekad tla postaju slana ili močvarna kao rezultat nepravilne eksploatacije. Ovi procesi imaju jedno ime, naime degradacija tla.
Obnova degradiranih tla je veoma naporan, dugotrajan, ne uvijek uspješan proces.